Χριστούγεννα

Χριστούγεννα. Μέρα δύσκολη γιά μένα πάντα. Ζούσα στη Νέα Υερσέη στις Η.Π.Α. Εκείνη τη χρονιά όταν επέστρεφα από τη δουλειά μου  καταπιανόμουν με τα μελομακάρονα και τους κουραμπιέδες μου. Ήμουνα μόλις 23 χρονών και πανευτυχής στον έκτο μήνα της εγγυμοσύνης μου με δύδιμα αγόρια. Στην οικογένεια της μάνας μου η δύδιμη κύηση ήταν κάτι σύνηθες. Πλάθοντας τα ζυμάρια μου σιγοτραγουδούσα και τα αγόρια μου με ξάφνιαζαν ευχάριστα με τις κλωτσιές τους. Και ανεξήγητα την παραμονή της Μεγάλης Γιορτής σταμάτησαν οι κλωτσιές. Έντρομη τηλεφώνησα στον γιατρό μου, πού με περίμενε στο νοσοκομείο Άγιος Βαρνάβας στο Λίβινγστον, όπου μου ανήγγειλε ότι τα παιδιά μου είχαν πεθάνει. Με ένα φοβερά δύσκολο τεχνιτό  τοκετό και κατακλυσμιαία αιμοραγία την ημέρα των Χριστουγέννων τα αντίκρυσα νεκρά. Απολογούμαι στούς φίλους πού με διαβάζουν και ίσως δακρύσουν χρονιάρες μέρες, αλλά δεν θέλω να ξεχάσω και μου κάνει καλό νά  μιλάω για τα παιδάκια μου. Ο γιατρός μου με συμβούλεψε να μην επιδιώξω άλλη εγγυμοσύνη γιατί θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα. Δεν τον άκουσα και το πάλεψα άλλες πέντε φορές παρά τις αντιρήσεις του άντρα μου του υπέροχου Γιώργου πού δεν ήθελε να υποφέρω. Ο γιατρός μου όμως είχε δίκιο. Τα φετεινά Χριστούγεννα μάς βρήκαν με πολλούς αγαπημένους φίλους απόντες, με τελευταίο τον Στάθη Αμπατιέλο. Πολύ λυπημένη λοιπόν δεν είχα διάθεση γιά τίποτα. Ξαφνικά όμως αγαπημένα ανήψια από την Αμερική μου τηλεφώνησαν ότι πετάνε για Κεφαλονιά για να κάνουν μαζί μας τις Γιορτές. Έβγαλα φτερά στούς ώμους και ένοιωσα παιδί πού ο Άγιος Βασίλης του έφερε το καλύτερο Δώρο. Καλή σας Χρονιά αγαπημένοι φίλοι......

Απίστευτο μα αληθινό

  Στό ξενοδοχείο Ιόνιαν Πλάζα όπου ήμουν υπεύθυνη υποδοχής, το έτος 2000 είχαμε για τρείς μήνες όλους τούς παράγοντες της ταινίας το Μανολίνο του Λοχαγού Κορέλη. Ο παραγωγός Κέβιν Λόντερ, ο σκηνοθέτης Τζόν Μάντεν, ο  σκηνογράφος Τζίμ Κλέη και 40 άτομα που έστηναν το σκηνικό στή Σάμη και στα Διχάλια. Συγχρόνως γύριζε το B.B.C. ντοκιμαντέρ με τίτλο the making of captain Corellis mandolin. Για τίς ανάγκες του ντοκιμαντέρ είχε έλθει ο Λούης Ντεμπερνιέρ συγγραφέας του βιβλίου, και από την Ιταλία είχαν φέρει τον ενενηντάχρονο Άμμος Παμπαλόνι τον μοναδικό επιζώντα της εκτέλεσης από τους Γερμανούς , της μεραρχίας Ακουί. Η εκτέλεση έλαβε χώρα στα σύνορα του χωριού μου Φαρακλάτα με τα γειτονικά μας Διλινάτα. Ο Λοχαγός Παμπαλόνι βρέθηκε  σέρνοντας τραυματισμένος στο σπίτι του Ιερέα μας Διονυσίου Κωνσταντάκη όπου τον έκρυψαν με κίνδυνο της ζωής τους , γιάτρεψαν το τραύμα του και πολλές μέρες μετά τον φυγάδευσαν. Ο Άμμος Παμπαλόνι έμεινε στο ξενοδοχείο μας ένα μήνα και κάθε πρωί κατέβαινε στο σαλόνι καί ερχόταν στό πόστο μου για κουβέντα γιατί γνωρίζω καλά την Ιταλική γλώσσα. Μου είπε την ιστορία του με κάθε ειλικρίνεια και λεπτομέρεια. Μέσα στου πολέμου τη φωτιά και την απειλή του θανάτου ανθίζουν συχνά έρωτες υπέροχοι καταδικασμένοι όμως να λήξουν. Αυτός καί μιά νεαρή κοπέλα τού χωριού, έζησαν έναν έρωτα τέτοιο υπέροχο καί τραγικό αφού χάθηκαν οριστικά. Η Κοπέλα ξέρω από τους Γονείς μου καί χωριανούς μου ξενιτεύτηκε καί έκαμε οικογένεια σε χώρα μακρινή. Πολλά καλοκαίρια όμως ηλικιωμένη πλέον ερχόταν για διακοπές καί έκανε παρέα με τήν μάνα μου καθημερινά. Ήταν άτομο λίγο επιθετικό και περίεργο ίσως καί λόγω της μεγάλης ηλικίας της. Συχνά τρόμαζε καί τη μάνα μου και εμένα. Τυχαία στις κουβέντες μας μέ ρώτησε ο Παμπαλόνι άν γνωρίζω πού ζεί αυτο το κορίτσι του πολέμου και όταν  του είπα ότι βρίσκεται στο χωριό μου για διακοπές έγινε μέγας χαμός. Για το ντοκιμαντέρ ήταν μιά εξ ουρανού ευλογία να την βρούν για τη μαρτυρία της, και με παρακάλεσαν να τούς κανονίσω συνάντηση. Εγώ γνωρίζοντας τον χαρακτήρα της τούς είπα απλά θα της μιλήσω και η απόφαση δική της. Την ενημέρωσα λοιπόν λάου- λάου γιατί φοβόμουνα τις αντιδράσεις της ότι ο Λοχαγός της βρίσκεται στο νησί και θάθελε να την συναντήσει. Ποιός είδε το Θεό και δεν φοβήθηκε. <<Τον πούστη αν τον βρώ μπροστά μου θα τον σκοτώσω>> καί πολλά άλλα πού δεν λέγοται. Οι Άγγλοι επέμεναν να την συμπεριλάβουν στο ντοκιμαντέρ και μου τάζανε λαγούς με πετραχήλια αν την καταφέρω. Τους είπα το μόνο πού μπορώ να κάνω είναι να σας οδηγήσω στο σπίτι της καί ότι βρέξει ας κατεβάσει. Φόρτωσαν στο μεγάλο τους βάν κάμερες όλο το συνεργείο επί ποδός καθρέφτες και με ακολούθησαν. Τους έδειξα το σπίτι σε ανοιχτό οικόπεδο και καλού κακού κρύφτηκα στο αυτοκίνητό μου αγωνιώντας για το τι μέλλει γενέσθαι. Μαζί τους ενοείται ο πρωταγωνιστής  Παμπαλόνι. Αιφνιδιαστικά όρμησαν στη αυλή της και βγήκε γριούλα πιά με το σκυλάκι της . Και με το πού είδε τον Λοχαγό της εκεί πού έτρεμα πώς θα τον σκοτώσει έπεσε στην αγκαλιά του και ζήσαμε στιγμές συγκλονιστικές. Η συνέχεια για όποιον θέλει στο ντοκιμαντέρ <<The making of captain Corelli's mandolin>>.  Αρκετοί Κεφαλονίτες έλαβαν μέρος στο γύρισμα ανάμεσά τους και εγώ σχολιάζοντας τις αντιδράσεις για το σενάριο της ταινίας. Ο φίλος μου ο Παμπαλόνι έζησε άλλα τέσσερα χρόνια και από την Φλωρεντία μιλάγαμε στο τηλέφωνο και αλληλογραφούσαμε, Έχω όλα του τα γράμματα. Δεν ζεί πλέον  ούτε αυτός ούτε  το κορίτσι του έρωτα αλλά και οι δύο ζούν  για πάντα στην καρδιά μου. Στούς θησαυρούς μου και η φωτογραφία μας στο ξενοδοχείο Ιόνιαν Πλάζα. Για ένα μήνα ήταν ο δικός μου Λοχαγός.

Death is nonthing at all Ο Θάνατος δεν είναι τίποτα απολύτω΄ς

Πρίν κάποια χρόνια έχασα αγαπημένη αδελφή σε τροχαίο στην Αμερική. Όταν κάναμε τα σαράντα της στην Αγία Παρασκευή στα Φαρακλάτα, ήθελα να της αφιερώσω το παρακάτω ποίημα που μετέφρασα από την Αγγλική, αλλά με έπνιγε κόμπος και δεν μπορούσα να μιλήσω. Ο Διονύσης Κωνσταντάκης που έψαλε στη μνήμη της καί  σήμερα τον αποχαιρετάμε ,  το διάβασε εκ μέρους μου. Είναι ένα ποίημα πού φέρνει παρηγοριά. Το αφιερώνω στη μνήμη του και στα αγαπημένα του παιδιά.

                                          Ο Θάνατος δέν είναι τίποτα απολύτως.                                                                                                     Δέν μετράει. Έχει καταπατηθεί απο τον Χριστό.

                 Έχω μόνο ξεγλυστρήσει στο διπλανό δωμάτιο. Εγώ είμαι εγώ  και εσείς είστε εσείς.                            Όλα παραμένουν ώς είχαν. Να με καλείτε με τ'όνομά μου με το γνωστό σας ήρεμο                            τρόπο χωρίς ίχνος θλίψης στην καρδιά σας.                                                                             

                   Να γελάτε όπως γελούσαμε μαζί με τα μικρά μας αστεία.                                                                         Νά τραγουδάτε, να χορεύετε, να με θυμάστε χωρίς δάκρυα , χωρίς σκιές                                             χωρίς φαντάσματα θανάτου.

                  Η Ζωή σημαίνει όλα όσα πάντα σήμαινε. Εγώ απλά κάνω ένα διάλειμμα από σάς.                            Κάπου κοντά. Πολύ κοντά. Μόλις στη διπλανή γωνία.  Καί από δώ πού βρίσκομαι                            μπορώ να σάς πώ με βεβαιότητα. Ναί. Υπάρχει απόλυτη και αδιάσπαστη συνέχεια.                           Αγαπημένοι μου, Όλα εδώ Βαίνουν Καλώς. 

                  

Δημοτικόν Σχολείον Φαρακλάτων

 Στίς Εθνικές μας Γιορτές εκτός από τα ποιήματα παίζαμε καί παραστάσεις ανάλογες με την επέτειο. Τα αγόρια δεν ήθελαν συνήθως να παίζουν και όλα ξεχνούσαν το κείμενο τών ρόλων τους και μάς χάλαγαν όλο το θεατρικό. Γιατί πραγματικά παίζαμε κανονικό Θέατρο. Στην Πέμπτη Τάξη ο αείμνηστος δάσκαλός μας Γιάννης Γεωργόπουλος και η γυναίκα του και διευθύντριά μας κυρία Θεούλα Παπαναστασάτου, αποφάσισαν για την 25η Μαρτίου να δώσουν όλους τους ρόλους σε κορίτσια. Σέ μένα έδιναν πάντα δύσκολο πρωταγωνιστικό θάλεγα ρόλο, γιατί θυμόμουν όλο το κείμενο απ΄εξω και ανακατωτά, όχι μόνο το δικό μου αλλά και των συμπρωταγωνιστών μου και με τρόπο τούς έκανα τον υποβολέα επί σκηνής.  Βρισκόμαστε στό έτος 1956 καί παίζουμε τον Αθανάσιο Διάκο. Μόνο κορίτσια ντυμένα τσολιάδες. Αθανάσιος Διάκος εγώ, Λυκούδη Γεωργία του Σπυρίδωνος τότε Πολλάτου σήμερα, Μάνα μου η Λυκούδη Ευτυχία του Ανέστη Κοσμάτου σήμερα. Αδελφός μου Μήτρος η Λυκούδη Ευαγγελία του Ιωάννου Κρεμύδα σήμερα και πολλά άλλα κορίτσια σε μικρότερους ρόλους. Το άνοιγμα της Αυλαίας μας έβρισκε κάτω από τη σκιά ενός δένδρου να ξαποσταίνουμε και να ξεκλέβουμε λίγο ύπνο. Πάντοτε κάποιος φύλαγε σκοπιά για τυχόν παρουσία Τουρκαλάδων. Λέω εγώ στον αδελφό μου <<Ανέβα Μήτρε στου βουνού κατάκορφα τη ράχη. Πάρε το μάτι τ'αετού καί τ'αλαφιού το πόδι και την αγρύπνια του λαγού και στήσε καραούλι. Κι'άν δείς ομάδες  των εχθρών μ' 'άλογα και πεζούρα με τον Κιοσέ Μεχμέτ  πασά τον ύπνο μη μου κόψεις. Στάσου πολέμα μοναχός. Μα άν δείς μές' το φουσάτο να πιλαλάει τ'άλογο τ'Ομέρ πασά Βρυώνη, πέτα ροβόλα κράξε με. Σύρε με την ευχή μου. >> Δεν θα σας  πώ όλο το κείμενο το οποίο θυμάμαι κατά γράμμα γιατί θα σας κουράσω. Θα σταθώ στην επιστροφή του Μήτρου πού ορμάει τραυματισμένος και μου λέει ότι πλησιάζει ο Ομέρ Βρυώνης. <<Χτυπήθηκες αδελφέ μου>>? τον ρωτώ. Ανοίγω μια παρένθεση εδώ να σας πω΄ότι  Η Ευαγγελία Λυκούδη-Κρεμύδα δεν μπορούσε να πεί με τίποτα το γράμμα Ξου. το έλεγε Τσου. Έπρεπε λοιπόν να μου πεί <<¨Ενα βόλι με πήρε ξώπετσα στο πλευρό Διάκο, κι' ο δρόμος μου ξάναψε τη λαβωματιά>>Αντί αυτού μού έλεγε <<¨Ενα βόλι με πήρε τσόπετσα στο πλευρό Διάκο κι' ο δρόμος μου τσάναψε τη λαβωματιά>>.Στίς πρόβες τού έργου όλη η τάξη αλλά καί  εγώ δεν μπορούσαμε να σταματήσουμε τα γέλια. <<Αλλοίμονό σου αν γελάσεις στην επίσημη Γιορτή>> μού έλεγε ο Δάσκαλος. Τα κατάφερα ως επαγγελματίας ηθοποιός να μη γελάσω καθόλου. Μπράβο μου δηλαδή. Η αγαπητή Ευαγγελία μέσα στην αγωνία των εισιτηρίων εξετάσεων για το Γυμνάσιο κατάφερε  επιτέλους να λέει από τότε ξεκάθαρα το γράμμα Ξου. 

Ντάμα στό Μπουφέ

 Μετά το σεισμό του 1953 ο πατέρας μου έστησε ένα ωραίο καφενείο το οποίο λειτούργησε από το 1953 μέχρι το 1961. Στρατιώτες τότε είχαν στρατοπεδεύσει στο χωριό μας τα Φαρακλάτα, καί παρέμειναν δύο χρόνια. Επίσης πολλά μαστόρια από την Ήπειρο καί άλλα μέρη της Ελλάδας, είχαν έλθει στο Νησί  λόγω ανοικοδόμησης. Άρχισε λοιπόν να βγαίνει μεροκάματο και αυτό οδηγούσε τούς νέους σε όμορφα γλέντια και χορούς. Ο πατέρας μου πέρα από το γραμμόφωνο με το τεράστιο χωνί και τον σκύλο ζωγραφιά (his master's voice) τα Σαββατόβραδα έφερνε ορχήστρα. Χαράς Ευαγγέλια δηλαδή για τα νιάτα. Τα κορίτσια όμως δύσκολα δέχονταν να χορέψουν με τούς νέους. Ίσως γιατί ντρέπονταν, ίσως γιατί δεν γουστάραν τον καβαλιέρο, ίσως γιατί ήταν πονηρούλες καί χαμηλοβλεπούσες. Μιά παραμονή Πρωτοχρονιάς αγκαζάρισαν το καφενείο μας μερικά παλληκάρια κυρίως Πολλάτοι πού έμεναν στο Αργοστόλι, Παυλάτοι που είχαν νταμάρι , και πολλοί άλλοι και για να σιγουρευτούν ότι όλοι θα έχουν ντάμες, και οι ωραίοι και οι άσχημοι, κατέφυγαν στο κόλπο ΝΤΑΜΑ ΣΤΟ ΜΠΟΥΦΕ. Αυτό σήμαινε ότι μετά από κάθε χορό η ντάμα συνοδευόμενη από τον καβαλιέρο της πήγαινε στο μπουφέ και έπαιρνε όποιο γλυκό της άρεσε. Εννοείται μπορούσε να τα πάρει καί σπίτι της για τα αδελφάκια της. Πόσα νά έτρωγε άλλωστε. Θα την έπιανε και το στομάχι της. Θυμάμαι υπέροχες περίτεχνες παστούλες όλων των ειδών από τη Βοσκοπούλα. Έτσι καμία δεν αρνιόταν να χορέψει γιατί το γλυκό ήταν πειρασμός πολυτελείας. Έβγαζε  ο πατέρας μου όλα τα τραπέζια και έβαζε γύρω γύρω στον τοίχο καρέκλες. Ένα μακρόστενο τραπέζι με τα γλυκά και γινόταν μια μεγάλη σάλα χορού. Αξέχαστες βραδυές. Δεκάχρονη εγώ γυρόφερνα με χόρευαν όλοι και μάζευα και εγώ τις παστούλες μου. Ο πρώτος που με δίδαξε χορό από τα 8 μου χρόνια ήταν ο Φάνης Πολλάτος (σέσουλας) πού έμελλε να γίνει και πρώτος μου ξάδελφος αφού παντρεύτηκα το Γιώργο Πολλάτο. Είμαι γεμάτη υπέροχες αναμνήσεις και αξέχαστες μικροχαρές. Είμαι αληθινά ευγνώμων .