Η πόλη που δεν κοιμάται ποτέ

Μαγική πόλη η Νέα Υόρκη. Νεαρή κοπέλα πολλά Σαββατόβραδα κατέβαινα από τη Νέα Υερσέη στην Αστόρια στο σπίτι της ξαδέλφης μου της  Άννας Λυκούδη-Δελληγιαννάκη και κάναμε τις τρέλλες μας. Πολλά Ελληνικά μαγαζιά για κάθε είδους διασκέδαση με εξαιρετικά προγράμματα. Κάποια πολυτελείας κάποια μπουζουκομάγαζα, όλα με καλό φαγητό και θαυμασιες πίστες για χορό. Εκείνος όμως που ήταν πραγματικός Άρχοντας της νύχτας ήταν ο Σπύρος ο Μολφέτας από τήν Έρυσσο. Στην όγδοη λεωφόρο στο Μανχάταν διέθετε στον πρώτο όροφο εστιατόριο με εκλεκτή Ελληνική κουζίνα και στον δεύτερο νυχτερινό κέντρο το γνωστό Γκρήν Ρούμ. Ένας υπέροχος μαέστρος Κεφαλονίτης  Λυκιαρδόπουλος με μεγάλη ορχήστρα και πρόγραμμα με τους καλύτερους τραγουδιστές που διέθετε τότε η Ελλάδα. Δύσκολο να τους αναφέρω όλους. Από τους αγαπημένους μου Ο Γιάννης Βογιατζής με τη Τζένη Βάνου, οι αδελφοί Κατσάμπα, ο Τάκης Μωράκης με τα βιολιά του και την γυναίκα του Νάντια Κωσταντοπούλου, το τρίο Μπελκάντο, ο Γιώργος Ζαμπέτας με τη Βίκη Μοσχολιού και η υπέροχη Εύα Στιλ με τον Λάμπρο Νικολαϊδη με την κιθάρα του που τραγουδούσε μαζί της ντουέτο και υπήρξαν και τρελά ερωτευμένοι. Η Εύα ήταν εντυπωσιακή  Ελληνοαμερικανίδα καλλονή. Στο γκρήν ρούμ του γοητευτικού Σπύρου Μολφέτα διασκέδαζε και η αφρόκρεμα πολλών Αμερικανών της Νέας Υόρκης. Χρόνια αργότερα μετακόμισε το μαγαζί στο Χάκενσακ  παρέδωσε τα ηνία στα παιδιά του , απεσύρθη ο ίδιος λόγω ηλικίας αλλά καμία σχέση το νέο μαγαζί με τις δόξες του παλιού.  Ένα ακόμη αριστοκρατικό νυχτερινό κέντρο Ελληνικό ήταν το Γκόλντεν Ρούμ επίσης στο Μανχάταν. Ένας υπεροχος κιθαρίστας ο Πέτρος Χαραμής και μία εξίσου υπέροχη πιανίστα της οποίας το όνομα δυστυχώς δεν το θυμάμαι. Πιθανόν Εύα Κουμαράκη. Όσες φορές πήγαινα σε αυτό το κέντρο έβρισκα πρώτο τραπέζι πίστα την ηθοποιό Ρίκα Διαλυνά. Τώρα βέβαια οι νέοι έχουν άλλους τρόπους διασκέδασης αλλά νομίζω πώς έχει χαθεί η μαγεία που εμείς βιώναμε  εκείνη την εποχή. Οι φωτογραφίες είναι δικές μου λήψεις όχι πολύ καλές γιατί ήμουνα  ελαφρώς ψιχαλισμένη και η μηχανή μου μια απλή πολαρόιντ της πλάκας. Η συγκεκριμένη τραγουδίστρια ήταν από τα ταλέντα του Γιώργου Οικονομίδη η Μάριον Σίβα πανέμορφη κοπέλα η οποία είχε οικτρό θάνατο στην Αθήνα . Παρασύρθηκε από το βάρος της σκύβοντας στο μπαλκόνι της και σκοτώθηκε. Ο νεαρός της φωτο. είναι ο  ξαδέλφος μας Βαγγέλης Αγραπίδης.

Στέρνες και λίμπες

 Έως και το 1985 στα Φαρακλάτα δεν είχαμε ύδρευση Κάθε σπίτι είχε τη στέρνα του με το σύκλο (κουβά) και το ραμπαούνι σε ετοιμότητα και κάθε αυλή είχε τις λίμπες της (γούρνες). Σε γούρνες τετράγωνες και μεγάλες σαν αυτή της φωτογραφίας, από εξαιρετική πέτρα, στα κατώγια μας,  αποθηκεύαμε το λάδι μας και τα σιτηρά μας και τα σκεπάζαμε με πλάκες πέτρινες που εφάρμοζαν ερμητικά στις λίμπες γιατί μόνο έτσι τα γλυτώναμε από τους ποντικούς. Στις μικρότερες της αυλής πλέναμε ρούχα, στο κοτέτσι μας υπήρχε πάντα μία γεμάτη νερό για να πίνουν οι κότες μας, Λίμπες σαν τη στρογγυλή με το λουλούδι, υπήρχαν και στα χωράφια μας πάντα γεμάτες νερό της βροχής. Θυμάμαι όταν μετά το σχολείο πήγαινα στην εξοχή να βρώ τους γονείς μου, ξεδίψαγα σε αυτές τις λίμπες παρ'ολο που δεν ήταν καθαρές. Άλλωστε σε αυτές  έπιναν και πουλιά,  πρόβατα ακόμη και φίδια γιατί δίπλα τους βρίσκαμε φιδοπουκάμισα πολλά. Πίναμε χωρίς φόβο αφού πρώτα κάναμε μια σπονδή με την οποία από τη λίμπα μας απομακρύνονταν <<Πάσαι αι εναντίαι δυνάμεις>>. Τις μετατρέπαμε δηλαδή σε κολυμβήθρες βαπτίσματος. Η σπονδή είχε ως εξής: Σταυρώνοντας το νερό τρείς φορές στο όνομα της Αγίας Τριάδος λέγαμε: Πίνω 'γώ πίνει ο Θεός πίνει του Θεού το ζό. Αν ειν 'καλό να το ρευτώ κι'αν ειν'κακό να το ξερνώ>>.Για χρόνια γινόταν αυτό .Έτσι ξεδιψούσαμε και ποτέ δεν μας πείραξε. Είμαι σίγουροι πώς πολλοί της ηλικίας μου φίλοι έχουν δροσιστεί στην εξοχή μόνο που μπορεί να μην ήξεραν τη μαγική μου σπονδή.   Και σας πληροφορώ ποτέ <<δεν το ξέρασα>>.            

Τότε και τώρα

Η υπερπροβολή του ζεύγους Κασελάκη, με ταξίδεψε πίσω στην Αθήνα και τ ην Ελλάδα του 1963. Τότε πού  άδικα υπέφεραν κάποια πλάσματα του Θεού  χωρίς να φταίνε σε τίποτα. Ακραίες οι τότε νοοτροπίες και συμπεριφορές στη διαφορετικότητα, αλλά αναρωτιέμαι μήπως και η σημερινή υπερπροβολή είναι ακραία.

Θεωρώ ότι ήμουν τυχερό παιδί γιατί από την πρώτη Δημοτικού όλες μου τις διακοπές τις ζούσα στην Αθήνα κοντά σε μια υπέροχη θεία αδελφή της εκ μητρός Νόνας μου, αληθινής Αρχόντισσας και όταν οι Γονείς  μου έφυγαν για  Αμερική , έμεινα με τη θεία μου 2 χρόνια μέχρι να εγκριθεί η πρόσκληση τον Γονιών μου. Ήταν τα ωραιώτερα χρόνια της εφηβείας μου. Σε ένα υπέροχο Νεοκλασικό τριώροφο, στην οδό Θερμοπυλών γωνία με την οδό Γρανικού αριθμός 1. Από την κρεβατοκάμαρά μου έλεγα την τελευταία καληνύχτα στην Ακρόπολη.

Κοντά στη θεία Σπυριδούλα γνώρισα τι σημαίνει Θέατρο. Αλέξης Μινωτής, Αιμίλιος Βεάκης, Κάρολος Κούν και πολλοί άλλοι. Η κουζίνα του σπιτιού μας έβγαζε σε μιά τεράστια σιδερένια στροφική σκάλα που ξεκίναγε από το υπόγειο και έφτανε στη ταράτσα όπου ήταν το πλυσταριό. Δίπλα μας ακριβώς Γρανικού 3 μια μεγάλη μάντρα που ήταν πρακτορείο Μεγάρων. Εκεί άραζε το λεωφορείο που συνέδεε τα Μέγαρα με την Αθήνα. Στη μάντρα υπήρχε ένα σπιτάκι  γραφικό στο οποίο ζούσε ένα θαυμάσιο παιδί πανέμορφο και ομοφυλόφιλο. Ήταν μορφωμένο αλλά για ευνόητους λόγους τότε καθάριζε γραφεία και σκάλες. Τα βράδυα ζούσε τη δική του αλήθεια. Χόρευε σε νυχτερινό κέντρο οριεντάλ. Ντυνόταν κατάλληλα  καί  μάγευε με το χορό του. Αργότερα στη ζωή μου είδα πολλές γυναίκες να χορεύουν αλλά  καμία σαν το Βασίλη. Ένα καλοκαίρι ήλθε στην Αθήνα η τότε διάσημη Τζέην Μάνσφιλντ  η οποία τρελάθηκε με το χορό του και φωτογραφήθηκε μαζί του. Υπέφερε πολλά ο αγαπημένος μου φίλος και πολλές φορές τον χλεύαζαν και τον ταπείνωναν χωρίς αιτία. Όταν έφυγα μου χάρισε ένα δίσκο 45 στροφών του Γιάννη Βογιατζή με το τραγούδι στη μία πλευρά << Αθήνα Αθήνα >> και στην άλλη << ¨ονειρα όνειρα>>  γιατί λάτρευα το Βογιατζή. Μέτρησε το κεφάλι του και με παρακάλεσε να του στείλω μιά καλή περούκα για την αμφίεσή του. Δεν πρόλαβα. Λίγο μετά την αναχώρησή μου κάποιοι αλήτες όταν επέστρεφε νύχτα από το χορό του, τον χτύπησαν πολύ και το πρωϊ τον βρήκαν στο κρεβάτι του πεθαμένο. Ήταν πολύ σκληρή εποχή τότε για αυτά τα παιδιά που τα περισσότερα ήταν υπέροχα πλάσματα. Δεν ξεχνάω ποτέ το Βασίλη και πολλές φορές μονολογώ και του λέω <<Κρίμα που δεν ζείς σε τούτη την εποχή φίλε μου>>. Τούτη η ανάρτηση αφιερωμένη σε σένα με αγάπη.

Προσφυγιά

Αυτές οι φωτογραφίες κρύβουν μια ιστορία που θέλω να μοιραστώ μαζί σας φίλοι του Κομπόγιο και όχι μόνο.. Στα καθιστά παιδάκια το πρώτο αριστερά που κρατά ένα άγνωστό του προσφυγόπουλο από την Αρμενία, είναι ο Μιχάλης Αγκοπιάν ο οποίος πολλά χρόνια μετά , η ζωή που μας πάει όπου εκείνη θέλει,  τα κανόνισε να γίνει  πεθερός της μακαρίτισσας της αδελφής μου Τασούλας. Πολλά χρόνια μετά που μετανάστευσα και εγώ μου έλεγε την τραγική ιστορία του την εποχή της γενοκτονίας των Αρμενίων. Σας τη μεταφέρω όπως ακριβώς μου την έλεγε ξανά και ξανά στα βαθιά του γεράματα.
<<Εκείνη την τραγική μέρα εγώ έξι χρονών και η αδελφή μου δώδεκα με τους γονείς μας σκοτωμένους, τρέχαμε όπως όλοι χωρίς να ξέρουμε που πάμε. Η αδελφή μου μπροστά στα έντρομα μάτια μου υπέστη ότι και πολλές άλλες κοπέλες κατά εξακολούθηση. Αιμόφυρτη στο δρόμο έμεινε και εγώ ούρλιαζα όταν με παρέσυρε το πλήθος .Μετά δεινών και βασάνων κατέληξα στη Μικρόπολη Της Δράμας. Εκεί όταν μεγάλωσα ερωτεύτηκα την Ελπινίκη Παστουρματζή πρόσφυγας από τον Πόντο  και αυτή και παντρευτήκαμε>>.  Στο σημείο τούτο έπαιρνε πάντα το λόγο η γυναίκα του και πεθερά της αδελφής μου μια αληθινή αρχόντισσα που θα θυμάμαι πάντα. Μεταφέρω και τη δική της ιστορία χωρίς να αλλάζω λέξη.        << Με τη Μικρασιατική καταστροφή βρέθηκα παντέρημη οκτώ χρονών κοριτσάκι,  στο δρόμο της προσφυγιάς με το μικρό μου αδελφό τριών χρονών στους ώμους μου. Κάθε λίγο μού έλεγε Ελπινίκη πεινάω και μου έσπαγε την καρδιά . Μία μέρα μετά από πορεία πολλών ημερών, σταμάτησε να μου λέει ότι πεινάει και εγώ ανακουφίστηκα ότι επιτέλους αποκοιμήθηκε. Μέχρι που πάγωσε στους ώμους μου αφού είχε πεθάνει.>.    Ο Μιχάλης και η Ελπινίκη λοιπόν παντρεύτηκαν στη Δράμα και έκαμαν δύο κόρες και ένα αγόρι. Ο Μιχάλης έψαχνε πάντα την αδελφή του γιατί πίστευε ότι ζεί, μέσω Ερυθρού Σταυρού. Πράγματι την βρήκε παντρεμένη με έναν υπέροχο Αρμένη και ζούσε στο Μπίνγκχαμπτον της Νέας Υόρκης. Μετανάστευσαν όλοι εκεί και όταν η αδελφή μου το 1955 δεκαεφτάχρονη πήγε στην ίδια πόλη, ερωτεύτηκε τον γυιό τους Μινά νεαρό παλληκάρι που μόλις είχε επιστρέψει βετεράνος από την Κορέα   που υπηρέτησε στον Αμερικάνικο στρατό ως διερμηνέας των εξ Ελλάδος στρατιωτών.    ΄Στη φωτογραφία είναι την ημέρα που λογοδόθηκαν. Μια ένωση που έφερε τρία υπέροχα αγόρια τα λατρεμένα μου ανήψια. ο παππούς και η γιαγιά τους ορφανεμένα προσφυγόπουλα κατάφεραν να επιζήσουν, να ερωτευτούν, να χαρούν παιδιά και εγγόνια και κυρίως κατάφεραν να συγχωρήσουν τους διώκτες τους.                                       

Ένα αξέχαστο Πάσχα

Εκείνο του 1954. Διαφορετικό από τα άλλα των παιδικών μου χρόνων μεγαλόπρεπο και για πάντα ζωντανό στη μνήμη μου.
Ήταν στρατός τότε στα Φαρακλάτα για να βοηθήσει στην απομάκρυνση των χαλασμάτων που άφησε ο σεισμός του 1953. Είχαν στρατοπεδεύσει εκεί που σήμερα βρίσκεται το σπίτι του παπά Νικόλα (δασκαλάκη). Ομορφόπαιδα τα φανταράκια  με τον υπέροχο λοχαγό τους ο οποίος ερωτοτροπούσε με τη νεαρή μας δασκάλα την οποία και  παντρεύτηκε .Πολλά  κορίτσια ερωτεύτηκαν τότε τους νεαρούς στρατιώτες μία τέτοια και η αδελφή μου η οποία έφυγε για Αμερική αλλά πάντα θυμόταν με τρυφερότητα το φανταράκι της.  Ανάμεσά τους υπηρετούσαν και μουσικοί. Στήθηκε τρικούβερτο γλέντι με ακορντεόν, φυσαρμόνικες, κιθάρες και βιολιά. Χορός μέχρι τα χαράματα. Μας παρουσίασαν και ένα θεατρικό δρώμενο που κάποιοι ηλικιωμένοι κατουρήθηκαν από τα γέλια. Ακόμα θυμάμαι το όνομα του κωμικού πρωταγωνιστή τον οποίον μας σύστησαν <<και τώρα υποδεχθείτε τον κωμικό μας Γιάννη Ταμβάκη>>. Ειχαν καλέσει όλους τους χωριανούς και πρόσφεραν αρνιά στη σούβλα, κοκορέτσια, κοντοσούβλια, τυριά, αυγά και φάγαμε όλοι του σκασμού και κρασί έρεε άφθονο.  Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτή την υπέροχη Λαμπρή. Δεν ξέρω αν υπάρχουν στη ζωή πλέον οι φαντάροι αλλά εύχομαι όπου και αν βρίσκονται νάναι καλά.

Αξέχαστοι γιατροί της Κεφαλονιάς

 Μιά μέρα του σχολικού έτους 1955-56 επέστρεψα από το σχολείο με υψηλό πυρετό και αφόρητο πονόλαιμο. Η μάνα έστειλε τον πατέρα να φέρει τον πρακτικό μας γιατρό το Νίκο. Μόλις κοίταξε το λαιμό μου είπε. << αμέσως στο Νοσοκομείο. Να μη χάσουμε χρόνο. Έχουμε διφτερίτιδα και μάλιστα καλπάζουσα>>. Ευτυχώς  υπήρχε αυτοκίνητο στο χωριό. Έτρεξε ο πατέρας και έφερε το Γεράσιμο Παπαναστασάτο (μπονικάκη), η μάνα με τύλιξε σε κουβέρτες και ολοταχώς στο παιδικό , εκεί που σήμερα στεγάζεται το Κ.Α.Π.Η. Ο πατέρας δεν ήλθε γιατί έπρεπε να φροντίσει τα ζωντανά μας. Το γαϊδαράκο μας το Δημοκράτη, την κατσίκα μας την Καννέλα, τις κότες μας και τη γουρουνίτσα μας την Καλλιρόη που ήταν ώρα--΄ωρα  να γεννήσει και ήταν και πρωτάρα. Ο παιδίατρος Ηλιάδης (θυμάμαι το όνομά του ακόμα), μόλις είδε το λαιμό λέει στη βοηθό του Αμαλία Κρούσσου  (χωριανιά μας), << Έλα να δείς τέτοιο λαιμό δεν έχω ξαναδεί>> <<Τρέξε αμέσως για ταξί>> λέει στη μάνα μου. Πανικόβλητη έφυγε και γύρισε με το Κίμωνα το Μαρκεσίνη και με οδήγησαν στο ξύλινο νοσοκομείο στις παράγκες του Δεστούνη. Μας περίμενε ο Διευθυντής Σωκράτης Πανάς και όλοι οι γιατροί σε συναγερμό. Ο μικροβιολόγος Κουρβισιάνος. ο παθολόγος Γιώργος Σιμωτάς, ο χειρουργός Σπύρος Μαρκέτος και μαζί του ο Γιώργος Ιακωβάτος νεαρός τότε ασκούμενος γιατρός. Η μάνα είχε προνοήσει να κρατήσει τον Κίμωνα με το ταξί σε αναμονή ώσπου να μιλήσει με τους γιατρούς. <<Γρήγορα φωνάζανε μη χάσουμε το παιδί>> Εν τω μεταξύ εγώ δεν μπορούσα να πάρω ανάσα και έκανα σαν να έχω τον <<κόρυζα>>. Ειδικός γιατρός ΩΡΥΛΑ δεν υπήρχε στο νοσοκομείο αλλά ούτε και σε ολόκληρο το νησί. Όλοι αυτοί οι γενναίοι λοιπόν γιατροί και μια ομάδα νεαρές νοσοκόμες, βοήθησαν το χειρουργό Σπύρο Μαρκέτο να μου κάνει  τραχειοτομή γιατί βάδιζα ολοταχώς προς το θάνατο. Η μάνα μου ζήτησε από τον Κίμωνα να έλθει στα Φαρακλάτα να φέρει τον πατέρα μου. Του έδωσε ένα σημείωμα που έγραφε <<Σπύρο παράτησέτα όλα και έλα. Το παιδί μας πεθαίνει>>. Όπως βλέπετε έζησα χάρη στο ενδιαφέρον των γιατρών και κυρίως στο δικό μας πρακτικό πού με διέγνωσε σωστά. Νοσηλεύτηκα στην απομόνωση ένα μήνα με ενέσεις που ακόμα μου πονάνε ώσπου να υποχωρήσει εντελώς η μεμβράνη και να κλείσουν την τραχειοτομή. Κανένας από όσους αναφέρω δεν υπάρχει στη ζωή. Ούτε οι γιατροί ούτε οι νοσοκόμες ούτε οι αυτοκινητιστές. Την ανάρτηση την αφιερώνω στη μνήμη τους και στη μνήμη των  Γονιών μου.

Γιατρός χωρίς σύνορα

Στό χωριό μας Φαρακλάτα) ζούσε ένας θαυμάσιος άνθρωπος ο Νίκος Κοσμάτος  στον οποίον καταφεύγαμε για κάθε μορφής ασθένεια. Κυρίως όμως ήταν αυτός που ξεγεννούσε τις μανάδες μας. Γνωστός σε όλους ως (Νίκος ο μάμμος). Χωρίς διπλώματα και περγαμηνές ήταν ο γιατρός μας που τον ξυπνάγαμε όποιαδήποτε ώρα της νύχτας και ερχόταν αμέσως χωρίς ποτέ να πληρωθεί μια δραχμή. Όταν επρόκειτο για γέννα καθόταν ώρες και βοήθαγε την γυναίκα με τον καλό του λόγο να υποφέρει τούς πόνους της που ήταν αφόρητοι χωρίς κάποιο παυσίπονο. Είχε τέτοιες γνώσεις και θάρρος που όλοι του είχανε απόλυτη εμπιστοσύνη. Άν έβλεπε τοκετό επικίνδυνο για το παιδί ή τη μάνα έλεγε στον σύζυγο <<πρέπει να φέρεις  γιατρό. Δεν αναλαμβάνω την ευθύνη>>. Αυτό ήταν πάντα δυσάρεστο για το φτωχό νοικοκύρη που έπρεπε να κατεβεί στο Αργοστόλι να αγκαζάρει αυτοκίνητο για να φέρει το γιατρό και το αυτοκίνητο να περιμένει όσο χρειαστεί για να  τον πάει πίσω. Για την εποχή δηλαδή δυσβάσταχτο έξοδο. <<Νίκο μου δεν καρτερείς λίγο ακόμα μήπως λευτερωθεί χωρίς να ξοδευτώ>>? ρώταγε. <<Άσε τα λόγια και τρέχα πριν χάσουμε δυο ζωές>> έλεγε ο μάμμος μας. Έτσι ποτέ δεν έχασε μωρό . Για τους πυρετούς μας τις διάρροιες ,τα λαιμά μας, για τραυματισμούς , ακόμη και κατάγματα αυτός έτρεχε αυτός μας γιάτρευε. Οι ιατρικές του γνώσεις δεν είχαν σύνορα. Όταν μεγάλωσα έμαθα ότι νεαρός υπήρξε νοσοκόμος στην Πολυκλινική των αδελφών Αλιβιζάτου στην οδό Πειραιώς στην Ομόνοια. Ιδού λοιπόν η εξήγηση των ικανοτήτων του. Θυμάμαι το 1958 γύρισα από το σχολείο με πυρετό και πονόλαιμο. Πήγε ο πατέρας μου και τον έφερε στο σπίτι. Μόλις με κοίταξε στο λαιμό είπε << αμέσως στο νοσοκομείο το παιδί έχει διφθερίτιδα αν μείνει χωρίς γιατρό δεν θα ξημερωθεί>>. Πράγματι η ζωή μου κρίθηκε στα δευτερόλεπτα αφού αναγκάστηκαν να μου κάνουν τραχειοτομή ώσπου να υποχωρήσει η απαίσια κίτρινη μεμβράνη. Ο αγαπημένος μας Νίκος πέθανε πριν πολλά χρόνια χωρίς να παντρευτεί ποτέ αλλά όλοι εμείς είμαστε παιδιά δικά του αφού βοήθησε να έλθουμε στον κόσμο.